Ίσως μερικοί ανησυχούν, γιατί νομίζουν ότι θα τους κατσαδιάσουμε, άλλοι μπορεί να χαίρονται, γιατί έχουν πολλούς στο νου τους που θα άξιζαν μια κατσάδα. Το σίγουρο είναι ότι θα κατσαδολεξιλογήσουμε και μετά από αυτό μπορεί να σας κοπεί η διάθεση για κατσάδα ή κατσάδιασμα.
*Της Σοφίας Μουρούτη Γεωργάνα
Η λέξη προέρχεται από τη γειτονική μας Ιταλία. Βενετικός ο αρχικός τύπος cazzada που σημαίνει πείραγμα, χλευασμός, εκδίωξη, κυνήγι. Άρα, όταν κατσαδιάζουμε κάποιον, τον εκδιώκουμε, τον κυνηγάμε.
Φαίνεται ότι η κατσάδα για όσες περιοχές είχαν τους κατακτητές Βενετούς δεν ήταν κομψά βενετικά, αποτελούσαν έκφραση του προφορικού λόγου. Προέρχεται από το ρήμα captiare, που σημαίνει πιάνω, τσακώνω, αρπάζω. Στην ίδια οικογένεια βρίσκεται και το κατσαβίδι, με το οποίο επίσης αιχμαλωτίζουμε τη βίδα, η οποία αν δεν υπακούσει τρώει κατσάδα.
Κατσάδα, λοιπόν, η επίπληξη, το μάλωμα, η επιτίμηση. Την κατσάδα τη ρίχνουμε, την πατάμε, τη βάζουμε. Μου πάτησε / έριξε / έβαλε μια κατσάδα που συνήθως είναι γερήή χοντρή, είναι χαρακτηριστικές εκφράσεις σε προφορικά ελληνικά.
Αυτός που την υφίσταται τρώει την κατσάδα, το μπινελίκι ή το βρίσιμο.
Αντίστοιχες εκφράσεις είναι ακούει τα σχολιανά του, τον εξάψαλμο, ψάλσιμο ή τον βάζουμε πόστα, τον βάζουμε δηλαδή στη θέση του.
Μαλώσαμε αρκετά, βγάλαμε όλο το άχτι μας, μειώνονται και οι συντάξεις, πού καιρός για επαίνους και επιβραβεύσεις που είναι τα αντίθετα του λήμματος.
*Η Σοφία Μουρούτη – Γεωργάνα είναι φιλόλογος και διδάσκει στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδας
