Της Μαρίας Σπυράκη*
Τα πλαστικά μιας χρήσης καταλήγουν στο πιάτο μας. Δεν είναι υπερβολή. Η ΕΕ ετοιμάζει νομοθετικό πακέτο για την αντικατάσταση των πλαστικών μιας χρήσης αλλά χωρίς όλους εμάς και αυτή η πρωτοβουλία κινδυνεύει να μείνει μια συζήτηση ανάμεσα σε ειδικούς στις Βρυξέλλες. Ως καταναλωτές καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε άμεσα τον κίνδυνο από την χρήση πλαστικού μιας χρήσης που καταλήγει στη θάλασσά μας – και μέσω των ψαριών που τα καταναλώνουν – και στη διατροφική μας αλυσίδα. Υπολογίζεται ότι δέκα συγκεκριμένα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης αποτελούν το 70% των απορριμμάτων στη θάλασσα στην ΕΕ. Αποτσίγαρα, δοχεία τροφίμων, μπουκάλια, τσάντες, κύπελλα-καπάκια, μπαλόνια, καλαμάκια, μπατονέτες, περιτυλίγματα και προϊόντα υγειονομικής εφαρμογής γεμίζουν το βυθό της θάλασσας και καταλήγουν στο στομάχι των ψαριών μας. Όλα τα προϊόντα που περιλαμβάνουν πλαστικά μιας χρήσης μπορούν να αντικατασταθούν με καινοτόμα εναλλακτικά υλικά που έχουν υψηλότερη προστιθέμενη αξία, δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον και δίνουν θέσεις εργασίας. Τα βιοδιασπώμενα πλαστικά είναι μόνο ένα παράδειγμα. Το ξύλο, ο πηλός , το πεπιεσμένο χαρτί , το γυαλί που μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί, μπορούν να δώσουν λύσεις με καθημερινά αντικείμενα μακράς διαρκείας στα οποία τώρα κυριαρχούν τα πλαστικά μιας χρήσης. Η μείωση των πλαστικών μιας χρήσης περιορίζει την ενεργειακή κατανάλωση, συμβάλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και αποτρέπει τη δημιουργία νέων απορριμμάτων με βάση το πετρέλαιο.
Η αντικατάσταση των πλαστικών μιας χρήσης πέρα από το περιβαλλοντικό όφελος συνεισφέρει και στη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Υπολογίζεται ότι η χρήση βιολογικών εναλλακτικών λύσεων θα μπορούσε να δημιουργήσει περίπου 30.000 θέσεις εργασίας στις περιφέρειες που θα ακολουθήσουν αυτή τη στρατηγική. Ο στόχος που έχει τεθεί πανευρωπαϊκά, με βάση τη νέα νομοθεσία που ετοιμάζουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η αύξηση της ανακύκλωσης των συσκευασιών κατά 65% έως το 2025 και κατά 70% μέχρι το 2030 Ο ειδικός στόχος της ανακύκλωσης πλαστικών συσκευασιών είναι να αυξηθεί κατά 50% έως το 2025 , κατά 55% μέχρι το 2030, με έτος αναφοράς το 2010. Μάλιστα ο ερχόμενος κοινοτικός προϋπολογισμός της περιόδου 2020-2027 διαθέτει €5 δις για τη διαχείριση των αποβλήτων που θα βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.
Πριν λίγες μέρες ορίστηκα εισηγήτρια εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη νομοθεσία για τον περιορισμό των επιπτώσεων των πλαστικών στο περιβάλλον, εκπροσωπώντας την Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. Η ανάθεση της έκθεσης από το Ευρωκοινοβούλιο έρχεται σε συνέχεια της καμπάνιας που εγκαινιάσαμε στο τέλος Ιουνίου στις Βρυξέλλες με θέμα: «ψάρια ή πλαστικό; Τα πλαστικά μιας χρήσης καταλήγουν στο πιάτο μας» σε συνεργασία με τις συνάδελφους ευρωβουλευτές Χάνα Βιρκούνεν από την Φινλανδία και Σοφία Ριμπέιρο από την Πορτογαλία και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μικρών Νησιών. Την πρωτοβουλία μας στηρίζει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Γίρκι Κατάϊνεν, που είναι ο εμπνευστής και αρμόδιος της στρατηγικής για τον περιορισμό της χρήσης των πλαστικών.
Για το θέμα αυτό ετοιμάζουμε παράλληλες εκδηλώσεις σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές σε ευρωπαϊκά νησιά. Η αρχή θα γίνει στις 29 Σεπτεμβρίου στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αμμουλιανή Χαλκιδικής, όπου μαζί με σχολεία, τοπικούς φορείς αλλά και συμπολίτες μας θα «καθαρίσουμε» το νησί από τα πλαστικά. Θα είμαι στην Αμμουλιανή μαζί με την οικογένειά μου αλλά και φίλους και θα συμμετάσχουμε στην προσπάθεια του καθαρισμού των παραλιών από πλαστικές συσκευασίες.
Ανάλογες 
πρωτοβουλίες θα αναλάβουμε το καλοκαίρι και σε άλλα μικρά νησιά με στόχο να μιλήσουμε με τους πολίτες για την ανάγκη να αλλάξει το καταναλωτικό μοντέλο και να κάνουμε το βήμα προς την κυκλική οικονομία. Αντίστοιχες εκδηλώσεις στις 29 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθούν και στις Αζόρες και στη Φιλανδία.
Όλα αυτά έχουν ένα στόχο: Να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας και τα παιδιά μας σε ένα νέο καταναλωτικό μοντέλο. Να συνειδητοποιήσουμε πως οι πόροι του πλανήτη δεν είναι άπειροι, πως οφείλουμε να ξανά χρησιμοποιούμε τα υλικά , πως η αλόγιστη κατανάλωση ενέργειας οδηγεί την κλιματική αλλαγή, πως ένα καλαμάκι στη θάλασσα δεν είναι άσχετο με μια πλημμύρα στην ξηρά , ούτε με τις χιλιάδες βαριές ασθένειες που προκύπτουν από την επιβαρυμένη διατροφική αλυσίδα. Όλα αυτά γίνονται για να σκεφτούμε να αλλάξουμε συνήθειες. Αυτό το καλοκαίρι αξίζει να προσπαθήσουμε.
*Η Μαρία Σπυράκη είναι ευρωβουλευτής της ΝΔ-ΕΛΚ και εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
